Lần đầu tiên được phổ biến bởi dự án Ethereum xấu số đã dẫn đến việc phân tách thành Ethereum Classic, DAO là một chút xôn xao về blockchain. Tuy nhiên, sự cải tiến này vượt xa khỏi sự cường điệu, và có thể cách mạng hoá cách chúng ta cấu chúc các tổ chức. Dưới đây là phân tích về những gì tạo ra DAO, cũng như giải thích lý do tại sao chúng ta nên quan tâm đến DAO.
DAO là gì?
"DAO” là từ viết tắt của “tổ chức tự trị phi tập trung" (Decentralized Autonomous Organization). Để đủ tiêu chuẩn là một DAO, một thực thể phải đáp ứng cả ba yêu cầu: phi tập trung, có quyền tự trị, và có tổ chức.
Phi tập trung
Điểm đầu tiên và có thể là quan trọng nhất của một DAO là phi tập trung. Điều này có nghĩa là không có một cá nhân riêng lẻ hay một tổ chức nào có thể kiểm soát tổ chức hoặc có thể ra lệnh cho các thành viên trong tổ chức đó. Để hoạt động đúng đắn, DAO phải có các quy tắc cốt lõi về sự góp phần trên lý thuyết để có thể cho phép bất cứ ai tham gia và nói về cách tổ chức được vận hành mà không có sự cho phép của các thành viên hoặc người sáng lập hiện có. Để kiểm tra lý thuyết này trên thực tế, một cá nhân hoặc một nhóm sẽ phải tham gia và kiểm soát một phần của DAO trong trường hợp những người sáng lập và các thành viên chủ chốt không muốn điều đó xảy ra. Một DAO là mở cửa cho những người tham gia và hoạt động, chỉ cần gia nhập và chạy.
Tự trị
Khía cạnh khác của DAO cũng như thiết yếu ngang với yếu tố phi tập trung là tính tự trị. Tổ chức phi tập trung theo lý thuyết không phải là một hệ sinh thái khép kín mà sẽ phải chịu ảnh hưởng từ bên ngoài trong việc gây quỹ và các hỗ trợ khác. Điều này có nghĩa là các nhóm bên ngoài sẽ kiểm soát tổ chức phi tập trung qua việc cấp vốn hay các chức năng quan trọng khác, qua đó làm cho tổ chức tập trung trong thực tế. Bởi vậy, một DAO thực sự cần mô hình tự tài trợ. Đối với một DAO dựa trên tiền tệ, điều này đơn giản chỉ là có một phần quỹ dành để tự tài trợ cho nhóm. Đối với những DAO khác, kiểu tự tài trợ này có thể khác nhau, và có thể bao gồm cả việc bán token hoặc quyền sở hữu nhóm đối với các tài sản tạo ra thu nhập.
Có tổ chức
Cuối cùng, một DAO cần phải được tổ chức. Một dự án mã nguồn mở có thể sẽ phi tập trung nếu bất cứ ai cũng có thể sử dụng hoặc dựa vào các dịch vụ của dự án, và một số dự án phi tập trung thậm chí có thể cung cấp tài chính nội bộ cho những người cùng tham gia. Tuy nhiên, để đủ điều kiện như một DAO, một dự án cần phải có một số cấu trúc tổ chức cho phép cả nhóm cùng hợp nhất và đưa ra các quyết định thống nhất về chiều hướng của mạng lưới.
Bởi vậy, một DAO phải phi tập trung hoàn toàn mà mở cửa cho bất kỳ ai có thể tham gia nếu họ đáp ứng các nguyên tắc thống nhất, phải có sự hỗ trợ và gây quỹ hoàn toàn độc lập, và phải có khả năng kết hợp lại với nhau như một mạng lười thống nhất để đưa ra các quyết định.
Tại sao DAO đáng để quan tâm?
DAO thì tốt như vậy và cả thú vị nữa, nhưng tại sao DAO lại đáng để quan tâm? Những thay đổi này có thể giải quyết được những vấn đề gì?
Quản trị không cần lòng tin giải quyết vấn đề tham nhũng
Thu hút chính của DAO là DAO cho phép quản trị không cần lòng tin như thế nào. Điều này có nghĩa là một DAO thực sự sẽ tự động vận hành, mà không cần phải tin cậy vào bất cứ cá nhân hay thực thể nào. Trong lịch sử, nhiều cấu trúc quản trị phi tập trung trên lý thuyết đã có, nhưng với các nguyên tắc và luật lệ được viết ra trên giấy. Các hệ thống này vốn tin tưởng người tham gia tuân thủ các nguyên tắc hoặc tin tưởng nguwoif tham gia đưa những khích lệ tốt nhất để hành xử tôn trọng, nhưng các hệ thống đó chưa thể đảm bảo rằng các nguyên tắc được tuân thủ. Với DAO, người tham gia bị giới hạn bởi các nguyên tắc của hệ thống, không có tham nhũng. DAO được thiết kế tốt về mặt lý thuyết có thể tạo ra các quyết định không tối ưu, nhưng về mặt công nghệ thì không có khả năng tham nhũng.
Cơ cấu phi tập trung giảm thiểu các mối đe dọa từ bên ngoài
Một DAO thực sự cũng có thể giảm thiểu các mối đe dọa từ bên ngoài, khái niệm phổ biến được biết đến là “chống lại sự kiểm duyệt” (censorship resistance). Một tổ chức truyền thống mà quản lý theo cách nào đó để duy trì sứ mệnh của mình có thể bị xâm chiếm và đi đến thỏa hiệp bằng vũ lực. Một chính phủ được bầu cử dân chủ hoặc ban giám đốc của một công ty hoàn toàn có thể bị đe doạ và chiếm đoạt bởi một nhóm thù địch, và buộc phải phá hủy hoặc tập trung. Với DAO, các nguyên tắc của tổ chức không thể điều chỉnh bằng vũ lực, và sự ra đi của một số thành viên chủ chốt không gây nguy hiểm cho những người còn lại của nhóm. Thậm chí ngay cả đa số thành viên của DAO bị hủy diệt hoặc bị buộc phải dời khỏi tổ chức, thì những thành viên mới vẫn có thể tham gia và tiếp tục điều hành nhóm mà không gặp vấn đề gì. Các ẩn ý của một tổ chức chống lại sự kiểm soát trong giai đoạn toàn cầu hóa hiện nay là rất lớn.
Tự cấp vốn tạo ra sức mạnh và quyền tự trị
Điểm mạnh cuối cùng của DAO là khả năng tự cấp vốn. Bởi cách hoạt động mà không cần bất cứ sự trợ giúp từ bên ngoài, tổ chức sẽ không bị ảnh hưởng bởi các xung đột về lợi ích hoặc sự kiểm soát của các thực thể có quyền lực. Một tổ chức phi tập trung không phải tự trả các hóa đơn của mình sẽ phải dựa vào khả năng quyên góp , các nhà tài trợ, và các phương pháp khác để tiếp tục hoạt động, và những nguồn thu này có thể kiểm soát đầu ra và các hoạt động của nhóm một cách gián tiếp. Khả năng tự gây quỹ sẽ giải quyết vấn đề đó và đảm bảo tính toàn vẹn của DAO.
Nguồn: dashforcenews.
No comments:
Post a Comment