Những thông tin nào cần tìm hiểu khi nghiên cứu một loại coin?

Các loại tiền kỹ thuật số đang càng ngày được phát triển càng nhiều, trong không ít những loại có những đổi mới thì không ít loại coin lại chỉ được lập ra vì mục tiêu ngắn hạn bằng cách quảng bá rầm rộ thu hút người mua bán để tăng giá và những người lập ra nó xả hàng để tiếp tục làm ra một loại coin mới. Vậy làm thế nào để đầu tư vào đúng loại coin cần thiết và tránh trường hợp bị mất tiền oan là một câu hỏi khó.

Trong quá trình nghiên cứu về các loại tiền kỹ thuật số và có quan sát diễn biến của các loại coin, tôi thấy rằng để biết một loại coin có phát triển bền vững hay không chúng ta cần tìm hiểu những thông tin dưới đây. Do những đánh giá của tôi có tính chủ quan và không bao quát hết được và nếu như có sự góp ý của các bạn chắc chúng ta sẽ nhìn nhận vấn đề được bao quát hơn.

Các bạn cũng vui lòng chú ý rằng, những thông số dưới đây chỉ có giá trị khi chúng ta tìm hiểu về sự tồn tại và phát triển một cách dài hạn chứ không phải chỉ xem xét các xu thế lên giá hay xuống giá trong ngắn hạn. Một loại coin tốt về dài hạn thì trong ngắn hạn cũng đôi lúc chúng bị tụt xuống và trông có vẻ không hấp dẫn.

Sau đây là những gì chúng ta cần xem xét:

1. Đội ngũ phát triển

Tất cả các công nghệ đều do con người tạo ra, bởi vậy yếu tố con người luôn là yếu tố quan trọng nhất. Tuy nhiên, nó cũng là một yếu tố khó đánh giá và định lượng nhất. Vậy những yếu tố nào đối với đội ngũ phát triển là yếu tố quan trọng cần xem xét?

- Sự minh bạch về các cá nhân tham gia: Đối với các coin được lập ra và thổi giá lên sau đó người lập ra nó xả coin và rút lui mặc kệ cộng đồng những người đến sau thì những người sáng lập thường dấu danh tính của mình. Sự minh bạch về tên tuổi, địa chỉ và hình ảnh cá nhân cũng là một sự đảm bảo vì ít ra người đó có sự cam kết nhất định về thanh danh của mình.

- Tài năng của các nhân sự tham gia: Tài năng của các nhân sự tham gia nhóm là điều quan trọng. Tôi thấy nhiều coin được lập ra nhưng người lập ra nó thực sự không có tài mà chỉ sửa vài thông số trong mã nguồn từ coin khác để tạo ra coin mới. Với những coin mà người sáng lập ra nó không có khả năng gì ngoài việc sửa chút xíu trong mã nguồn của coin khác và quảng cáo rầm rộ thì không có thực chất, sớm muộn thì cũng tàn.

- Sự đa dạng của các tài năng trong nhóm: Chỉ có khả năng lập trình viên thôi thì không đủ cho sự phát triển dài hạn, chỉ có khả năng quảng cáo, truyền thông giỏi cũng không thể lâu dài, mà nhóm phát triển cần có sự đa dạng và bổ khuyết cho nhau.

- Sự cam kết của những thành viên quan trọng: Tài năng và có sự đa dạng nhưng không có sự cam kết thì cũng khó có thể thành công vì việc phát triển một loại coin mới cần phải qua nhiều giai đoạn khó khăn. Có thể lúc đầu khá dễ dàng do chỉ cần quảng bá và không ít người nhẹ dạ tin theo. Nhưng về lâu dần những coin mà đội ngũ của nó không nhiệt tình theo đuổi lâu dài thì cũng không thể giữ vững giá trị của nó.

- Số lượng thành viên tham gia: Số lượng thành viên tham gia nhóm phát triển cần cũng phát triển theo thời gian, nếu vì lý do gì đó mà càng về sau nhóm không phát triển được lượng nhân sự cần thiết thì nó sẽ gặp khó khăn trong việc đảm bảo tiến độ vì càng ngày sự cạnh tranh giữa các loại coin càng căng thẳng hơn đòi hỏi phải đáp ứng những mốc phát triển nhất định thì mới được sự quan tâm của cộng đồng. Không ít coin vì chậm trễ trong việc phát triển mà công nghệ của nó khi ra không còn hấp dẫn nữa.

2. Công nghệ nổi bật

Yếu tố công nghệ này cũng là một vấn đề rất quan trọng, nếu công nghệ đủ hay thì bản thân nó có sự hấp dẫn thu hút những lập trình viên tài năng và những nhân tài ở các lĩnh vực khác cùng tham gia phát triển cho nó. Cũng có trường hợp có thể công nghệ ban đầu chưa có gì nổi bật nhưng với sự cam kết và cố gắng cao và nhân sự tài năng thì về sau công nghệ lại nổi bật. Do vậy yếu tố công nghệ cũng cần có đánh giá cả yếu tố nhân sự của đội ngũ phát triển nữa.

3. Ngân sách cho phát triển

Không ai có thể làm việc không công trong một thời gian dài, nhất là trong lĩnh vực tiền điện tử đang ở trong giai đoạn rất nhiều sự chú ý thì lượng ngân sách đầu tư cho các coin cũng tăng nhanh, nên nếu không có ngân sách hợp lý thì khó mà có thể giữ được chân nhân tài. Có nhiều trường hợp nhân tài rút lui khỏi nhóm và lập nhóm mới hoặc tham gia những nhóm có đầu tư nhiều hơn hoặc tương lai hơn.

Bởi vậy yếu tố ngân sách cho phát triển là vấn đề quan trọng. Từ trước khi có mô hình cấp vốn phi tập trung của Dash ra đời thì các coin thường dựa vào nguồn khai thác coin ban đầu dưới dạng premine, instamine, hoặc phát hành ICO (Initial Coin Offering). Dash ra đời mô hình cấp vốn phi tập trung (Decentralized Funding) cho phép loại coin này có được ngân sách phát triển lâu dài giúp giữ chân và thu hút nhân tài tham gia.

Một số loại coin cấp nhiều vốn quá mức cần thiết cho quảng cáo nên mất đi động lực cho cộng đồng người dùng.

Ngoài ra việc cấp vốn cho phát triển không nên tập trung vào một nhóm người nhất định mà nên tạo động lực cho sự cạnh tranh. ZCash cũng dành 20% cho phát triển nhưng ngân sách này trả thẳng cho người sáng lập mà nếu người sáng lập chết hoặc hết hứng thú làm việc thì không có tạo được động lực cho người khác. Chưa kể lượng ngân sách cứ cấp mà không cần xét đến kết quả thì cũng làm mất động lực vươn lên.

Hiện nay Dash có mô hình cấp vốn tốt nhất, vừa có sự bền vững vừa tạo được động lực cố gắng cho mọi đối tượng tham gia.

4. Kế hoạch phát triển lâu dài

Việc có kế hoạch phát triển lâu dài không đơn giản chỉ là kế hoạch phát triển công nghệ mà còn nhiều yếu tố khác như phát triển ngân sách, phát triển đội ngũ nhân sự, phát triển mạng lưới các sàn giao dịch... rồi đến các chiến lược marketing để thu hút những đơn vị chấp nhận coin và người dùng...

Thường các coin mới chỉ tập trung nhiều đến yếu tố quảng cáo hoặc yếu tố kỹ thuật mà ít chú ý đến việc phát triển nhân sự, lập kế hoạch cho ngân sách khi có phát triển, mở rộng các đối tác...

5. Cộng đồng người dùng

Người dùng là một loại đối tượng khá đa dạng. Có nhiều coin thu hút đối tượng người dùng có mục tiêu ngắn hạn, bởi thế cho nên nó có thể tăng giá khá nhanh trong thời gian ngắn nhưng khó giữ được sự ổn định về mặt dài hạn. Vì coin là một loại hình công nghệ, nên nó cần thời gian phát triển chứ không thể chỉ viết phần mềm một lần và cứ tồn tại thế mãi mãi cho nên nếu chỉ bùng nổ trong một thời gian thì về sau lượng vốn kém đi sẽ làm mất động lực phát triển lâu dài.

Bởi vậy một loại coin tốt là cần thu hút được những đối tượng người dùng có quan điểm dài hạn trước hết. Những người này có độ trung thành nên họ giữ vốn ở đó nên giúp cho đội ngũ phát triển có thêm kinh phí làm việc để phát triển công nghệ, thu hút đối tác và khách hàng. Với cộng đồng có đông nhà đầu tư dài hạn thì nhóm những người dùng ngắn hạn sẽ không làm hại nó mà làm cho nó có nhiều hứng khởi vì thình thoảng có đợt tăng giá trong khi vẫn giữ giá ổn định sẽ giúp truyền thông chú ý và thu hút nhiều người sử dụng.

6. Số lượng coin mà người sáng lập nắm giữ

Người sáng lập có một động lực gắn liền với thanh danh cá nhân của họ (tất nhiên là họ phải công khai danh tính) với sự phát triển của coin. Đôi khi người sáng lập có sáng kiến mới hoặc phát hiện ra những khiếm khuyết trong quá trình phát triển coin và đội ngũ hiện tại muốn rút lui để phát triển coin khác nên việc theo dõi coin người sáng lập nắm giữ có thể giúp chúng ta biết phần nào động lực của người đó với đồng coin hiện tại.

Với thị trường chứng khoán người ta cũng có quy định là những người sở hữu cổ phần lớn phải thông báo công khai trước khi bán ra lượng cổ phần thì với lĩnh vực tiền kỹ thuật số cũng nên theo dõi như vậy, nếu người sáng lập xả hàng, có lẽ lúc đó anh ta mất hứng thú với tác phẩm của mình rồi.

7. Sự đông đảo của người sử dụng trong mạng testnet

Trong bài viết về Testnet cách trải nghiệm các loại coin mới và bài Thử nghiệm coin trên testnet để biết các lập trình viên có đang làm việc khi so sánh mạng testnet của Dash và PIVX tôi đã chia sẻ về điều này.

Nếu coin nào có nhiều lập trình viên, những người tìm hiểu kỹ thuật tích cực hoạt động thì mạng lưới testnet của nó cũng đông đảo người dùng và nhiều giao dịch, ngược lại coin nào mà không có ai dùng testnet chứng tỏ đội ngũ lập trình viên của nó không làm việc.

Thông tin này giúp chúng ta kiểm chứng về những thông tin quảng cáo về đội ngũ lập trình viên có đúng sự thật hay không, động lực làm việc của họ có nhiều hay không.

8. Sự cập nhật thường xuyên của mã phần mềm

Ngoài việc kiểm tra mạng testnet thì việc xem mã nguồn của coin có được cập nhật thường xuyên không cũng là cách để biết coin có phát triển hay không. Thường thì tiền điện tử thì phải công khai mã nguồn vì mã nguồn đóng người ta không biết thuật toán của nó ra sao và lượng coin của nó sinh ra có minh bạch không.

Tất nhiên việc theo dõi mã nguồn chưa đảm bảo được điều gì vì một loại coin chỉ cần cập nhật tiếp những phát triển mã nguồn từ coin mà nó dựa vào thì chúng ta vẫn có thể thấy mã nguồn của nó được cập nhật, nhưng điều quan trọng là lập trình viên có thử nghiệm với nó hay không thì phải kiểm tra mạng testnet. Bởi vậy chúng ta cần tìm hiểu cả hai yếu tố này để biết coin có được thực sự phát triển hay chỉ là quảng cáo hoặc đánh lừa.

9. Sự chấp nhận bởi các sàn

Nếu xuất hiện trên nhiều sàn giao dịch thì loại tiền điện tử đó có cơ hội được giao dịch nhiều hơn, có cơ hội được nhiều người sở hữu hơn, và được nhiều người biết hơn.

10. Lượng giao dịch hàng ngày

Đối với những người chơi coin theo kiểu lướt sóng hoặc tư duy ngắn hạn thì họ chỉ cần theo dõi thông số này, vì coin nào có nhiều giao dịch chứng tỏ đông người đang chấp nhận nó. Tuy nhiên, theo dõi thông tin này không thôi chưa đủ vì nó vẫn có nguy cơ nhân tạo tức là những tay thao túng thị trường vẫn có thể thổi nó lên trong một khoảng thời gian tương đối. Do vậy theo dõi lượng giao dịch hàng ngày được coi là ít quan trọng hơn những yếu tố khác trong danh sách những điều cần quan tâm trên đây.

Tóm lại

Nghiên cứu tính bền vững và dài hạn của một loại coin đòi hỏi nhiều công sức và nghiên cứu nhiều thông tin ở các góc độ khác nhau. Trên đây không hẳn đã đầy đủ tất cả các yếu tố mà bạn cần quan tâm khi muốn đầu tư dài hạn vào một loại coin, nhưng có thể nói nó là những yếu tố mà tôi coi là quan trọng nhất cần để ý.

THAM KHẢO THÊM