Có nhiều ý kiến cho rằng mạng lưới masternode của Dash làm cho Dash không còn phi tập trung và một chính phủ nào đó hoặc tài phiệt nào đó có thể thao túng bằng cách tung tiền ra mua số nút cần thiết là có thể thao túng được nó. Thực ra những suy đoán đó không đúng vì mới chỉ nhìn thấy ở phần kỹ thuật mà không thấy được yếu tố kinh tế.
Để có thể thao túng mạng lưới masternode của Dash người muốn thao túng phải mua được đa số các masternode. Nhưng hiện nay lượng coin đang được giữ bởi masternode đã lên đến khoảng 4700 masternode tức là tương đương với 4.700.000 Dash đang được giữ ở mạng lưới masternode trên tổng số khoảng 7.700.000 Dash đang được tồn tại. Trên thực tế con số sẽ ít hơn vì sẽ có một lượng lớn Dash đã bị xoá khi các dự án đề xuất không được thông qua, rồi số lượng khá nhiều bị quên mất private key hoặc mất mật khẩu. Theo một thăm dò trên diễn đàn Dash thì có đến 93.8% chủ masternode trả lời là sẽ không bao giờ bán masternode của họ và phần còn lại cho rằng họ chỉ bán khi giá Dash lên trên 1000 USD. Như vậy nếu có thể mua hết số coin không bị khoá bởi masternode thì cũng chỉ mua được 3.000.000 Dash mà thôi, con số này không đủ có thể thao túng được mạng lưới Dash.
Nhưng với số lượng chỉ có 3 triệu coin mà mua vào càng nhiều thì lượng coin trên thị trường càng ít thì giá của nó sẽ tăng lên đột biến khiến cho giá một Dash không chỉ là hơn 700 USD như hiện nay mà có thể lên tới vô tận. Vì càng mua nhanh và mua nhiều càng khiến nó khan hiếm và giá bị đẩy lên cao.
Cứ giả sử là với một lượng tiền vô tận thì ai đó có thể mua được đa số masternode, nhưng để thao túng một hệ sinh thái tiền số có marketcap chưa đến 6 tỷ đô la mà phải bỏ ra lượng tiền nhiều hơn thế nhiều lần thì thao túng làm gì?
Thế còn tại sao nó phi tập trung hơn Bitcoin?
Chúng ta biết mạng lưới Bitcoin phụ thuộc vào hai thành phần chính đó là các nhà phát triển phần mềm và các thợ mỏ đào coin mà cụ thể là các chủ của các pool (các lò) đào Bitcoin. Nhưng các chủ pool có quyền lực rất lớn vì họ nắm phần lớn năng lực tính toán của các máy đào, nếu các nhà phát triển có ra phần mềm mới mà họ quyết định không cập nhật thì mạng lưới cũng không được nâng cấp lên được. Và chúng ta thấy điều này đã từng xảy ra khi Bitcoin không nâng cấp được lên Segwit2x. Bởi vậy trông thì tưởng Bitcoin phi tập trung nhưng thực chất quyền lực chỉ nằm trong tay một số chủ các lò đào Bitcoin lớn.
Còn Dash nó không chỉ có một tầng như vậy mà phân làm nhiều tầng, trong đó có tầng là thợ mỏ, tầng chủ masternode, tầng các nhà phát triển nó giống như tam quyền phân lập của nền chính trị ở những quốc gia tự do.
Còn nếu chỉ có một tầng, nó cũng giống như ở các nước xã hội chủ nghĩa nơi mọi người gọi nhau là đồng chí, trông có vẻ bình đẳng nhưng có một số đồng chí lại có đặc quyền cao hơn các đồng chỉ khác và quyền lực thực ra chỉ tập trung vào một vài đồng chí cao nhất như chúng ta thấy ở Bắc Triều Tiên, Việt Nam và Trung Quốc. Và nó cũng giống như các chủ lò đào coin của Bitcoin.
Ở Bitcoin hoặc là tuân theo các chủ lò lớn hoặc phải fork ra một loại coin khác mà không có thoả hiệp. Còn ở Dash có cơ chế bầu cử rõ ràng nên những mâu thuẫn có thể giải quyết thông qua việc bỏ phiếu. Bởi thế cho nên dù hiện nay có đến 3 Bitcoin, có 2 Ethereum, nhưng chỉ có một Dash, mà Dash dễ dàng bỏ phiếu thông qua việc nâng cấp blocksize lên 2 MB chỉ trong vòng 24 giờ trong khi Bitcoin bỏ bao nhiêu năm tranh luận mà vẫn không thể giải quyết được. Nhưng trong Dash không có sự thống trị bởi ai đó, vì cơ chế tạo động lực của Dash khiến cân bằng quyền lợi của những thành phần quan trọng như chủ masternode, các nhà phát triển phần mềm, và cả các thợ mỏ.
Dash hiện nay có thực sự phi tập trung?
Chưa một loại tiền điện tử nào thực sự phi tập trung tuyệt đối trên mọi khía cạnh và Dash cũng vậy. Nhưng không giống như các coin khác, cộng đồng Dash có cách giải quyết bằng cơ chế gọi là Decentralized Governance cho phép những bất đồng có thể giải quyết bằng việc bỏ phiếu. Nhưng thay vì cào bằng kiểu xã hội chủ nghĩa tức ai cũng có quyền ngang nhau thì ở Dash chỉ những người bỏ vốn 1000 Dash mới có một phiếu bầu. Điều này cũng hợp lý vì chỉ khi anh phải gắn chặt quyền lợi của mình anh mới có trách nhiệm với phiếu bầu.
Nếu cào bằng thì rất dễ những người có quyền lợi ít sẽ thực thi quyền của mình một cách thiếu trách nhiệm và dễ bị mua chuộc. Các cuộc cách mạng cộng sản thành công bằng cách mua chuộc những người nghèo khổ bằng cơm ăn áo mặc hay những chuyện vặt vãnh trước mắt khác, để rồi đưa những quốc gia đầy tiềm năng trở thành kiệt quệ mà bất công thì ngày càng thêm chồng chất, môi trường thị bị huỷ hoại, lòng tốt giữa con người với nhau cũng càng ngày càng bị suy đồi. Nhưng sự phi tập trung đa tầng và dựa vào những tầng lớp ưu tú thì càng chứng tỏ sự bền vững và thịnh vượng. Chúng ta có thể dễ dàng thấy qua sự so sánh giữa Liên Xô và Mỹ. Lịch sử nhân loại chỉ ra rằng sự cào bằng chỉ có giá trị trong ngắn hạn và luôn không bền vững.
Nếu cào bằng thì rất dễ những người có quyền lợi ít sẽ thực thi quyền của mình một cách thiếu trách nhiệm và dễ bị mua chuộc. Các cuộc cách mạng cộng sản thành công bằng cách mua chuộc những người nghèo khổ bằng cơm ăn áo mặc hay những chuyện vặt vãnh trước mắt khác, để rồi đưa những quốc gia đầy tiềm năng trở thành kiệt quệ mà bất công thì ngày càng thêm chồng chất, môi trường thị bị huỷ hoại, lòng tốt giữa con người với nhau cũng càng ngày càng bị suy đồi. Nhưng sự phi tập trung đa tầng và dựa vào những tầng lớp ưu tú thì càng chứng tỏ sự bền vững và thịnh vượng. Chúng ta có thể dễ dàng thấy qua sự so sánh giữa Liên Xô và Mỹ. Lịch sử nhân loại chỉ ra rằng sự cào bằng chỉ có giá trị trong ngắn hạn và luôn không bền vững.
Chúng ta cũng thấy rằng nếu cào bằng những người hiểu biết với những người ít hiểu biết nhưng đông hơn thì những người hiểu biết sẽ khó mà thắng được khi những người ít hiểu biết bị dụ dỗ bởi những người nói dối có tài hùng biện. Thực tế chứng minh, những nước chọn con đường xã hội chủ nghĩa vì phần lớn dân chúng bị lừa bởi những thông điệp ngắn hạn như cơm no áo ấm. Vì phần lớn những người ít hiểu biết sẽ không biết nhìn xa, anh ta chỉ lo cho miếng ăn, áo mặc của hôm nay. Nếu dựa vào quyết định chỉ biết đến ngày hôm nay thì thật thảm hoạ. Và điều đó đã đúng cho đến hôm nay và chúng ta đang trải nghiệm.
Sự phi tập trung ở tầng vật lý giữa các máy tính chỉ là một phần, nhưng nó không quan trọng bằng tầng của con người, những người chủ của các máy tính đó. Quan trọng là làm sao một mạng lưới tiền số có sức sống mạnh mẽ trước những tấn công bên ngoài, nhưng nó cũng phải có sức sống mạnh mẽ để phát triển và tiến bộ. Nó phi tập trung về năng lực tính toán để không bị đối thủ bên ngoài tiêu diệt bằng các biện pháp kỹ thuật, nhưng nó cũng cần phi tập trung về mặt quản trị để có thể đưa ra quyết định sáng suốt giúp phát triển mà không cần phải phụ thuộc vào một vài thủ lĩnh. Điều quan trọng là hệ thống sống sót trước nguy cơ bị chính thủ lĩnh đó làm hại.
Sự phi tập trung ở tầng vật lý giữa các máy tính chỉ là một phần, nhưng nó không quan trọng bằng tầng của con người, những người chủ của các máy tính đó. Quan trọng là làm sao một mạng lưới tiền số có sức sống mạnh mẽ trước những tấn công bên ngoài, nhưng nó cũng phải có sức sống mạnh mẽ để phát triển và tiến bộ. Nó phi tập trung về năng lực tính toán để không bị đối thủ bên ngoài tiêu diệt bằng các biện pháp kỹ thuật, nhưng nó cũng cần phi tập trung về mặt quản trị để có thể đưa ra quyết định sáng suốt giúp phát triển mà không cần phải phụ thuộc vào một vài thủ lĩnh. Điều quan trọng là hệ thống sống sót trước nguy cơ bị chính thủ lĩnh đó làm hại.
Bitcoin có lợi thế ra đời sớm hơn nên thu hút sự chú ý của rất nhiều lập trình viên, các nhà khoa học, nhưng họ không thể chọn được những đường hướng đúng đắn nên không thể có những cải tiến về mặt công nghệ dù có nhiều lợi thế. Ngược lại, Dash ra sau không ầm ĩ, ít người biết đến nhưng có cơ chế quyết định đúng đắn, phi tập trung quyền lực nên nó liên tục thu hút được những ý tưởng sáng tạo, và đầu tư cho những công nghệ tiến bộ. Có thể hiện tại Dash chưa được nhiều người biết đến và tổng giá trị thị trường của Dash ít ỏi hơn nhiều so với Bitcoin, lượng người dùng của nó cũng ít hơn. Nhưng Dash không chỉ nhìn vào ngắn hạn mà cố gắng vì một tầm nhìn dài hạn để trở thành một loại tiền mặt điện tử cho công dân toàn cầu.
No comments:
Post a Comment