Trong lịch sử nhân loại những quốc gia hùng mạnh thường là những quốc gia có tự do nhiều hơn so với những quốc gia cùng thời với nó. Trong cuốn "Tại sao các quốc gia thất bại" có giải thích rằng động lực cho sự phát triển của các quốc gia chính ở chỗ những sáng tạo của người dân. Quốc gia nào hạn chế những quyền tự do của người dân thì những quốc gia đó hạn chế bớt đi những tiềm lực để quốc gia phát triển. Vậy làm thế nào để đảm bảo quyền tự do sáng tạo mà không tạo nên sự hỗn loạn và vô chính phủ?
La Mã cổ đại trở nên hùng mạnh nhờ sớm thiết lập được một thể chế cộng hoà.
Công nghệ mã hoá đã có những bước tiến dài cùng với sự phát triển của mạng Internet, ngoài vấn đề mã hoá, chữ ký số/chứng thực số, tiền điện tử thì cơ chế bỏ phiếu phi tập trung đem lại cho cộng đồng dân cư mạng một khả năng bỏ phiếu một cách công bằng mà không cần sự kiểm soát của con người. Chúng ta sử dụng những mạng lưới dịch vụ phổ biến như Facebook và đôi khi Facebook đưa ra những chính sách mà chúng ta cảm thấy không mấy thoải mái, nhất là vấn đề quyền sở hữu thông tin và tính riêng tư của những thông tin chúng ta đưa lên mạng. Vấn đề ở chỗ Facebook là một đế chế to lớn nhưng thực ra lại được cai trị bởi một cơ chế độc tài và Mark Zuckerberg là người nắm toàn quyền kiểm soát mọi chính sách của nó. Thử tưởng tượng nếu mạng xã hội Facebook trở nên lớn mạnh hơn, có khả năng cung cấp những dịch vụ tài chính chẳng hạn mà vẫn bị sự quản lý độc tài thì nó sẽ nguy hiểm thế nào?
Chúng ta đã có người từng giao dịch trên các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số, các sàn này cũng có sự quản lý tập trung, tất cả tiền của người dùng được nạp vào hệ thống quản lý của sàn giao dịch, và nếu sàn giao dịch ngừng hoạt động do bị tấn công từ chối dịch vụ (DDOS) hoặc bị hacker xâm nhập lấy đi toàn bộ số tiền thì mọi tài sản của người sử dụng bị bốc hơi (với những người giao dịch Bitcoin hẳn không quên vụ Mt Gox đình đám).
Giả sử mạng lưới như Facebook, Google hay các ngân hàng lớn mà có khả năng phát hành tiền tệ mà không có cơ chế quản trị hay cai trị phi tập trung (Decentralized Governance) thì liệu những công ty, ngân hàng đó có thay đổi thuật toán hay các quy định của họ mà làm bất lợi cho cộng đồng người sử dụng hay không? Đôi lúc bạn cảm thấy khó chịu khi Facebook thay đổi chính sách, hay thay đổi giao diện nhưng không thể nào làm gì được. Liệu lợi nhuận từ những tiến bộ công nghệ ngoài việc đem lại lợi ích cho người sử dụng có cho phép người dùng của nó được sở hữu công ty hay được quyền có tiếng nói trong những quyết định quan trọng ảnh hưởng đến quyền lợi của họ hay không?
Bitcoin là một thử nghiệm đầu tiên đối với một loại tiền tệ không phát hành bởi một chính phủ hay một tổ chức uy tín mà là một loại tiền được bảo đảm bởi cộng đồng. Nhưng một bất lợi của Bitcoin là nó tự do một cách hỗn loạn, tự do theo kiểu vô chính phủ cho nên quyền lợi của người dùng và lợi ích lâu dài của hệ sinh thái không được đảm bảo mà dễ bị thao túng bởi những nhân tố có ảnh hưởng lớn. Và chúng ta từng thấy nhóm lập trình đã phát triển các tính năng mới giúp cải tiến công nghệ nhưng những thợ mỏ (miners) lớn lại không chấp nhận update phần mềm thành ra hệ sinh thái cũng vẫn không thay đổi để giải quyết được những hạn chế, chỉ vì lợi ích của người đào mỏ bị giảm bớt chút đỉnh.
Dash là một loại tiền kỹ thuật số đầu tiên nhận ra điều này và đã giải quyết được vấn đề cai trị (quản trị) phi tập trung giúp cho cộng đồng có thể ra được những quyết định quan trọng khi cần. Điều đó không có nghĩa là dân chủ một cách phổ thông để ai cũng có quyền quyết định như nhau. Vì có nhiều người quyền lợi hoặc khả năng nhận thức chưa đủ mà phải đưa ra những quyết định thì những quyết định đó có thể là thảm hoạ cho cộng đồng. Vì chúng ta biết rằng có những người có tầm nhìn xa trông rộng có thể đưa ra được những quyết định tốt, có những người có tầm nhìn hạn hẹp thường quan tâm đến lợi ích nho nhỏ trước mắt, và tiếc thay thì những người có tầm nhìn ngắn hạn lại thường đông hơn những người có tầm nhìn xa trông rộng rất nhiều. Nếu phải bỏ phiếu ngang nhau thì những quyết định chung thường dễ bị chi phối bởi số đông thành ra quyết định đó thường không tốt. Các quốc gia xã hội chủ nghĩa thường được lãnh đạo bởi những người nghèo đói, ít hiểu biết. Họ dùng bạo lực lật đổ chính phủ cũ và do họ kém hiểu biết về quy luật xã hội và kinh tế cho nên những quyết định của họ thường đưa quốc gia của mình đi xuống nghèo nàn, lạc hậu và bất công.
Cơ chế quản trị của Dash không phải giao tất cả quyền quyết định cho người sáng lập hay cho một nhóm người nào đó như các miners lớn như của Bitcoin mà thay vào đó quyền quyết định thuộc về những người nào sở hữu Masternode tức là những người sở hữu ít nhất 1000 Dash và cung cấp dịch vụ hạ tầng cho hệ sinh thái.
Vì sao những người này lại được quyền quyết định lớn hơn những người khác? Vì hai khả năng như sau:
- Thứ nhất những người may mắn biết đến Dash sớm và họ có thể sở hữu 1000 Dash với giá rẻ. Nhưng những người này là những người có tầm nhìn và đức tin đủ lớn để không bán nó đi chốt lời sớm.
- Trường hợp thứ 2 là những người không biết đến Dash sớm để có thể mua được nó với giá rẻ nhưng lại đủ giầu để đầu tư một khoản tiền lớn để mua ít nhất 1000 Dash. Với giá Dash khoảng 100 USD như hiện nay thì để làm chủ một Masternode thì người đó phải dám đầu tư đến 100 ngàn USD để có được tiếng nói trong việc ra quyết định. Để có được điều này chứng tỏ người đó có năng lực để kiếm được khoản tiền lớn, có tầm nhìn và đức tin lớn vào tương lai của Dash.
Tôi đã biết có rất nhiều người đã bán Dash từ sớm, thậm chí có cả lập trình viên rất giỏi đã bán đi cả hàng trăm ngàn Dash với giá khoảng 3-4 USD, với số tiền đó anh ta có thể mua được vài chiếc Lamboghini hay một căn nhà (ở Mỹ). Và đến giờ chắc anh ta cũng rất hối tiếc về quyết định vội vã của mình. Khoa học đã chứng minh rằng những đứa trẻ kiên nhẫn hơn thường thành công hơn khi trở thành người lớn, và điều đó cũng đúng với mọi người nói chung.
Thí nghiệm về kẹo dẻo nổi tiếng
Và khi một hệ sinh thái giao cho những người xứng đáng để ra những quyết định quan trọng thường sẽ tốt hơn nhiều là giao những quyết định quan trọng cho những người ngẫu nhiên nào đó.
Hai loại người với đặc điểm quan trọng là tầm nhìn và đức tin để đưa ra những quyết định quan trọng cho hệ sinh thái. Và những người này không phải được chọn để ra những quyết định một cách vu vơ. Vì họ phải gắn chặt một số tiền lớn với hệ sinh thái của Dash nên để đảm bảo tài sản của mình không bị giảm giá trị thì tốt nhất nên có quyết định đúng đắn để đảm bảo giá trị tài sản của mình tiếp tục gia tăng một cách dài hạn. Và điều đó đồng nghĩa với việc cả cộng đồng cũng được lợi vì những quyết định của họ. Hay nói cách khác họ là những nhân tài quan trọng được hệ sinh thái thuê cho việc ra quyết định quan trọng nhằm gia tăng sự phát triển cho hệ sinh thái này.
Chính sự đảm bảo tự do, lựa chọn người phù hợp để ra quyết định đúng đắn hệ sinh thái của Dash như là một quốc gia trên không gian mạng và giá trị của nó chắc chắn sẽ ngày một lớn dần. Các quốc gia như La Mã cổ hùng mạnh, Anh Quốc với mặt trời không bao giờ lặn trên lãnh thổ thuộc vương quốc Anh và ngày nay là Hoa Kỳ dẫn đầu thế giới đến nay đã khoảng 1 thế kỷ, thì tương lai rất có thể là Dash sẽ là một nền cộng hoà phi tập trung online đầu tiên của nhân loại.
THAM KHẢO THÊM
No comments:
Post a Comment