Trước khi tìm hiểu về những hình thức được lan truyền rầm rộ trên mạng về phương thức kiếm tiền nhanh chóng như Onecoin, Bitkingdom... và được không ít các phương tiện truyền thông mạnh mẽ cảnh báo thì chúng ta dành thời gian tìm hiểu một chút về tiền kỹ thuật số hay còn gọi là tiền mã hoá (một số người còn gọi là tiền ảo) và từ tiếng Anh của nó là Cryptocurrency (có nghĩa tiền mã hoá).
Từ lâu rồi các nhà khoa học đã dành nhiều thời gian nghiên cứu đến các phương thức trao đổi thông tin cho dù có những điều kiện khắc nghiệt như chiến tranh làm gián đoạn các kênh truyền thông để rồi ra đời mạng Internet. Internet hiện nay đã làm cho phương thức truyền thông như truyền thanh, truyền hình trở nên lạc hậu nhờ có rất nhiều sự đầu tư nghiên cứu của rất nhiều nhân tài và các công ty đổ vốn vào nó khiến cho nó trở thành một môi trường không thể thiếu trong đời sống hàng ngày.
Một trong những nghiên cứu đến những phương thức truyền thông tin trên mạng mà không sợ bị nghe lén, bị đọc trộm dù thông tin phải truyền đi bằng nhiều con đường nhưng chỉ có người nhận mới đọc được gọi là công nghệ mã hoá. Ban đầu mã hoá dùng cho mục đích quân sự và trong nghiên cứu nhưng từ khi có mạng Internet công nghệ mã hoá được áp dụng nhiều trong việc truyền thông, nó cho phép bảo toàn thông tin lưu chuyển trên mạng và đặc biệt giúp cho các giao dịch trên mạng trở nên an toàn và điều đó đã giúp cho thương mại điện tử trở nên phổ biến như ngày nay.
Không dừng ở đó đã có rất nhiều nghiên cứu để thông tin có thể truyền đi một cách an toàn hơn bất kể một hay nhiều đường truyền bị đứt hay các máy chủ bị đánh sập. Ban đầu là những ứng dụng chia sẻ âm nhạc dựa trên những người dùng trên mạng và cho phép mọi người vẫn chia sẻ với nhau bất kể máy chủ bị đánh sập hay không.
Rồi người ta cũng nghiên cứu đến việc truyền tải giá trị như tiền bạc và năm 2008 một ý tưởng về một loại tiền kỹ thuật số hoàn chỉnh đã được đưa ra bởi một người ẩn danh có nick name là Satoshi Nakamoto và gọi phát minh đó là Bitcoin. Bitcoin giải quyết được vấn đề truyền tải ngang hàng không phụ thuộc vào máy chủ và vấn đề chống copy. (Tiền mặt thì chúng ta bị giới hạn bởi luật pháp và kỹ thuật nên không thể copy được một tờ tiền rồi đem tiêu nhưng trong giới kỹ thuật số nếu tờ tiền là một file thì copy lại quá dễ dàng và với tiền trên mạng thì việc copy rồi tiêu đi tiêu lại nhiều lần người ta gọi là tiêu lặp hay double spending).
Từ khi Bitcoin ra đời đến nay người ta đã cải tiến nó rất nhiều và liên tục, và người ta cũng tạo ra các phiên bản khác có những cải tiến khác lạ và thông thường người ta gọi những phiên bản khác với Bitcoin là các Alternative Coin hay Altcoin tức là các loại coin khác. Đến nay có hàng ngàn loại Altcoin khác nhau và rất nhiêu trong số đó đem đến những cải tiến rất có giá trị. Trong đó phải kể đến Dash (Digital Cash) với những cải tiến như giao dịch riêng tư, giao dịch tức thời, mạng lưới nút mức 2, quản trị ngang hàng... và Ethereum với cải tiến như hợp đồng thông minh.
Chúng ta cũng tìm hiểu một chút về kỹ thuật quan trọng giúp cho tiền kỹ thuật số đảm bảo tính chất phi tập trung (tức là không cần có một ít máy chủ nằm tập trung ở đâu đó) mà các nút mạng là ngang nhau và nằm bất cứ đâu khiến cho việc đánh sập một vài máy không ảnh hưởng đến hoạt động của mạng lưới. Điều này là quan trọng vì với mạng tập trung thì Trung Quốc họ dùng tường lửa để chặn các máy chủ của Google hay Facebook thì người dân ở Trung Quốc rất khó có thể truy cập đến các website này nhưng với mạng ngang hàng thì chính phủ Trung Quốc sẽ không thể làm vậy được. Để đảm bảo việc đó cho việc truyền tải giá trị trên mạng thì vấn đề then chốt là phải giải quyết được việc chống copy ví tiền hay kỹ thuật chống tiêu lặp. Đối với tiền kỹ thuật số như Bitcoin thì trên mạng lưới của nó gồm 2 loại máy tính một loại là máy tính chạy các phần mềm ví để giữ tiền của người sử dụng và giúp người sử dụng chuyển và nhận tiền, còn loại máy tính thứ hai gọi là các máy đào, loại này thực chất là máy tính giúp xác thực các giao dịch. Đối với các hệ thống tập trung như của ngân hàng thì khi chuyển tiền thì máy của người dùng kết nối với máy chủ của ngân hàng và mọi giao dịch thực hiện trên máy chủ của ngân hàng. Nếu máy chủ của ngân hàng sập thì không giao dịch được và khi giao dịch được rồi thì thực hiện sẽ rất nhanh vì chỉ tiến hành trên một vài máy chủ của ngân hàng thôi mà không phải phức tạp. Còn hệ thống phi tập trung tức là không cần máy chủ, các nút mạng ngang hàng với nhau nên phải có việc xác thực nhiều lần nhằm tránh gian lận. Người ta đã phức tạp hoá việc xác thực này để tránh gian lận nên nó làm cho việc hiểu về tiền kỹ thuật số khó khăn hơn. Nhưng nói chung các giao dịch chuyển tiền phải được phát tán trên mạng để các máy đào xác thực cho các giao dịch đó. Để tạo động lực cho việc xác thực giao dịch người ta thêm vào cơ chế trao thưởng và các máy đào phải cạnh tranh nhau để được trả thưởng và như vậy họ sẽ làm cho các giao dịch trên mạng của tiền kỹ thuật số được an toàn.
Sở dĩ phải giải thích dài dòng như vậy là vì có sự khác biệt rất quan trọng giữa hệ thống phi tập trung với hệ thống tập trung. Tập trung tức là có thể bị chặn bị phá, còn phi tập trung thì không biết đâu mà chặn mà phá được vì nó có quá nhiều. Nhưng tập trung thì dễ dàng, nhanh chóng còn phi tập trung thì hiện tại vẫn còn chậm và phức tạp.
Bây giờ lại nói về các loại mà người ta cố gọi nó thành tiền kỹ thuật số như Onecoin, Ilcoin... Trước hết thì những loại đó chưa thể gọi là coin hay tiền kỹ thuật số vì nó chưa có những tính chất nêu trên ngoài những lời hứa hẹn. Nó chưa có thuật toán, chưa có phần mềm, chưa có các máy đào với một mạng lưới các nút ngang hàng như đã nói ở trên. Có chăng nó chỉ là một trang web với tất cả các hoạt động diễn ra tại một vài máy chủ nằm ở đâu đó nên nó không thể có tính chất phi tập trung. Nếu không phi tập trung thì cần gì phải tạo ra các loại coin như Onecoin, Ilcoin làm gì sao không dùng luôn các tài khoản ngân hàng cho khoẻ. Dẫu sao các ngân hàng ở VN thì cũng còn có địa chỉ cụ thể có phòng giao dịch, có ban giám đốc và được bảo hiểm ngân hàng còn những công ty quản lý Onecoin hay Ilcoin thì biết đâu mà lần ra họ được?
Có một số người cho rằng Onecoin có thể tạo ra một thuật toán và máy đào có thể tương đương nhiều siêu máy tính có thể đào nhanh hơn Bitcoin nhưng thực chất thì không phải cứ đào nhanh thì tốc độ xác thực nhanh hơn. Tốc độ xác thưc nhanh hay chậm là có trong quy định của thuật toán mỗi loại coin. Có loại chọn nhanh có loại chọn chậm, một khoảng thời gian như vậy để thực hiện một xác thực gọi là khoảng thời gian cho một block. Với Bitcoin chẳng hạn thì có rất nhiều máy đào nên tổng năng lực tính toán của các máy đào của Bitcoin đã vượt quá 500 lần siêu máy tính mạnh nhất nhưng thời gian cho một block của nó vẫn là 10 phút. Ngược lại với Dash thì tổng năng lực tính toán của các máy đào của nó ít hơn Bitcoin rất nhiều lần nhưng thời gian cho 1 block của nó chỉ có 2.5 phút (Dash có một kỹ thuật khác giúp khoá giao dịch để chống tiêu lặp chỉ trong 1.5 giây, cái này đã được đề cập trong những bài nói về Dash). Và tốc độ của các máy đào cũng không cần quá nhanh vì như vậy sẽ rất lãng phí. Thử tính xem nếu cần đến 1000 máy đào mà hiệu suất xác thực chỉ trị giá vài đô la thì lãng phí tiền máy và tiền điện chứ làm gì, thà số tiền mua máy đó không mua máy còn có giá trị cao hơn. Hơn nữa nó cũng có tính chất thời điểm. Nếu giả sử có thuật toán tốt rồi có nhiều máy đào cực mạnh rồi nhưng lúc đầu chưa có nhiều máy đào tham gia chỉ có một máy đào cực mạnh thì cũng làm mất đi tính phi tập trung, và như vậy đâu cần đến loại coin đó làm gì, các ngân hàng đã làm tốt việc đó hàng trăm năm nay rồi. Hơn nữa anh có năng lực đào mạnh sẽ có thể cho phép chính mình tiêu lặp. Quan trọng vẫn cần ở tính phi tập trung.
Vì sao cần phi tập trung? Vì người ta giả sử rằng chẳng có ai đáng tin hết, ai cũng đều có khả năng lừa đảo rất cao nên không tin vào ai cả và đó là đặc tính đặc biệt của Bitcoin và các loại tiền kỹ thuật số. Điều này nói đến đây mọi người sẽ xuỳ và cho rằng không quan trọng nhưng nó quan trọng vì một thế lực có khả năng kiểm soát mọi thứ mà trở nên xấu xa thì rất nguy hiểm nên phi tập trung là giải pháp an toàn. Chắc chúng ta ai đã xem Terminator hoặc một số phim viễn tưởng của Mỹ sẽ biết đến lúc máy tính trở nên quá thông minh nó không cần con người và muốn tiêu diệt con người mà lúc đó nó có toàn bộ sức mạnh thì điều đó có thể làm loài người dẫn đến diệt vong. Nhưng chính bởi thế mà không có nhiều người cần đến các loại tiền kỹ thuật số.
Quay trở lại với mô hình của các loại làm giầu nhanh mang danh nghĩa tiền ảo đang rùm beng hiện nay thì ngoài các loại coin như Onecoin, Ilcoin... thì đầu tiên xin nói đến loại là Bitkingdom, loại này hơi khác 2 loại kia. Nó tuyên bố mình không phải coin mà chỉ dựa vào Bitcoin thực hiện việc vay và cho vay bằng Bitcoin. BitKingdom cũng sử dụng mô hình đa cấp nhị phân để lấy của người sau trả cho người trước, đây thực chất cũng là mô hình kim tự tháp. Sự ham mê làm giầu nhanh lãi suất lớn đến 1%/ngày thì người ta cũng mua Bitcoin để cho vay nhận một Token (một đoạn kỹ tự loằng ngoằng) nhưng muốn chuyển thành tiền thật thì lại phải tìm cách lừa ai đó mua lại token của mình.
Còn Onecoin cũng không phải coin nhưng lại tự nhận là coin với công nghệ siêu việt được chấp nhận bởi rất nhiều công ty và tổ chức trên thế giới và hứa sẽ ra phần mềm một thời gian nào đó. Trong quá khứ có nhiều người nói là nó sẽ ra trong vòng 5 tháng tới nhưng đến nay khoảng hơn 1.5 năm thì vẫn chưa thấy có phần mềm gì cả. Mọi người được hứa là sẽ mua một token (một đoạn kỹ tự loằng ngoằng) và khi nào có coin thì sẽ đổi ra coin và được hứa hẹn sẽ có lãi lớn vì công nghệ của Onecoin siêu tuyệt vời... Những ai hết kiên nhẫn thì lại phải lừa ai đó mua lại token của mình để lấy được tiền ra. Onecoin cũng như Bitkingdom không hỗ trợ bán token lấy lại tiền còn việc muốn lấy thành tiền thì cứ việc lừa ai đó thế mạng.
Thông thường người bị lừa mua với số tiền rất lớn nên không ít người đã lừa lại chính bạn bè, người thân của mình để tống token đi hoặc kéo thêm người mua token cho giống mình, bởi thế dù nhiều người biết là sai nhưng không dễ gì nhận sai.
Tham khảo thêm:
No comments:
Post a Comment