Phân biệt ví, phần mềm ví, và blockchain

Rất nhiều trường hợp cài đặt lại phần mềm, xoá hệ điều hành, backup nhầm file mà khiến cho số tiền bạn cất trữ lâu ngày không thể nào có thể khôi phục lại được. Đáng tiếc nhất là khi bạn thấy giá của loại coin mà bạn có tăng lên gấp nhiều lần lúc mình mua. Vậy hiểu được sự khác nhau giữa ví, phần mềm ví, và blockchain cũng có những giá tri rất quan trọng đấy.

Phần mềm ví là gì?

Phần mềm ví tiền điện tử không phải là ví, nó không chứa tiền của bạn. Nó chỉ là công cụ giúp cho bạn có thể giao dịch với những người dùng khác trên mạng lưới tiền điện tử mà bạn có. Thường khi bạn chưa có tiền và sau khi cài phần mềm ví thì phần mềm này sẽ tạo cho bạn ví tiền để bạn chứa tiền điện tử của bạn trong đó.

Ví là gì?

Ví của bạn thực chất là một file dữ liệu có chứa thông tin là các chìa khoá giúp bạn có thể mở khoá kho báu của chính mình. Khi bạn có giao dịch với những người dùng khác như chuyển tiền đi, chuyển tiền đến qua ví của bạn thì mọi giao dịch đó đều được lưu trữ trên blockchain được đồng bộ trên khắp các máy tính tham gia mạng lưới của loại tiền điện tử của bạn. Ví chứa thông tin về các chìa khoá giúp bạn mở cửa kho báu và chuyển số tiền đó đi. Nếu không có những chìa khoá này bạn vẫn có thể nhìn thấy số tiền của bạn, nhưng bạn không có cách nào tiêu được tiền vì để tiêu được tiền bạn cần có chìa khoá để thực hiện một thao tác liên quan đến giải mã gọi là ký (chữ ký điện tử) vào các giao dịch chuyển tiền. Không có khoá, bạn không kỹ được và không thể chứng minh được với mạng lưới rằng bạn sở hữu số tiền trong một địa chỉ của bạn.

Có nhiều loại phần mềm ví khác nhau nên các file ví này cũng khác nhau. Có phần mềm gọi là core wallet thì sử dụng file ví là một file có tên là wallet.dat nằm trong thư mục dữ liệu của phần mềm ví. Còn các ví dạng HD wallet thì lại sử dụng một chuỗi các từ khoá để sinh ra các cặp khoá theo một cấu trúc nhất định nên không phải lưu trữ tất cả các chìa khoá.

Với ví của phần mềm core wallet thì thông thường nó chứa khoảng 2000 cặp chìa khoá, và nếu dùng hết sẽ sinh thêm. Thông thường nếu bạn backup ví lúc ban đầu mới sử dụng ít địa chỉ và sau đó dùng lâu bạn sử dụng trên 2000 cặp chìa khoá thì phần mềm sẽ sinh thêm các cặp khoá mới thì file ví mà bạn backup lúc trước không có chứa những chìa khoá mới, và nếu ai đó gửi cho bạn vào những địa chỉ mới mà bạn không sao lưu ví mới mà sau đó máy bạn bị hỏng thì bạn cũng không thể nào khôi phục được số tiền trong những địa chỉ sinh thêm về sau. Ví dạng HD Wallet không bị trường hợp đó.

Còn blockchain là gì?

Tất cả các giao dịch của một loại tiền điện tử đều được lưu vào một cơ sở dữ liệu gọi là blockchain. Cơ sở dữ liệu này được đồng bộ khắp toàn mạng lưới cho nên tất cả các giao dịch của tất cả mọi người đều được đồng bộ với nhau và lưu ở tất cả mỗi máy tính tham gia mạng lưới. Cơ sở dữ liệu về các giao dịch này gọi là blockchain, vì các giao dịch được lưu xuống cơ sở dữ liệu như dạng một cuốn sổ cái. Tuy nhiên, do hoạt động trên mạng ngang hàng và thời gian trên các máy tính không hoàn toàn giống nhau nên hệ thống sẽ lưu theo dạng móc xích. Các giao dịch này móc nối với giao dịch trước đó, và cứ thế. Điều này có nghĩa là nếu địa chỉ ví A chuyển cho địa chỉ B thì giao dịch đó có móc nối với một giao dịch  trước đó đã chuyển tiền vào địa chỉ ví A. Nhờ vậy có thể chứng minh được ví A có tiền cho giao dịch tiếp theo này. Bằng việc lưu giữ các giao dịch dạng móc xích với nhau nên hệ thống ngang hàng không cần so giờ cũng có thể biết được giao nào trước giao dich nào sau và chứng minh được nguồn tiền của các địa chỉ ví qua các giao dịch.